Phra Pidta Phang Phra Kan and the general Phang Phakan

 พระปิดตาพังพระกาฬ กับ ขุนพลพังพะการ ความสับสนที่คนส่วนใหญ่ เข้าใจว่าเป็นคนเดียวกัน โดย ภูมิ จิระเดชวงศ์

ถ้าหากได้กล่าวถึงพังพระกาฬ เชื่อว่าท่านผู้อ่านหลายๆท่าน คงจะนึกถึงรูปหล่อโลหะ หรือ เหรียญเป็นรูปบุรุษมีปิดตา มีพญานาค หรือ งูจงอางเลื้อยอยู่ที่ส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย พังพระกาฬ เป็นพระที่มีกระแสที่มาหลักๆอยู่สองกระแส คือกระแสสำนวนของศาลหลักเมืองนครศรีธรรมราช และกระแสของตำนานเมืองนครศรีธรรมราช ซึ่งภายหลังตำนานที่สองจะถูกนำมาขยายความมากกว่าตำนานแรก จนทำให้เกิดความเข้าใจผิดในวงกว้าง ว่าพังพระกาฬของหลักเมืองนครศรีธรรมราช กับ ขุนพลพังพะการของตำนานเมืองนครศรีธรรมราช คือบุคคลคนเดียวกัน

เพื่อที่จะแยกถึงความแตกต่างระหว่างพังพระกาฬ ในนิยามของหลักเมืองนครศรีธรรมราชแต่เดิม และขุนพลพังพะการ ตามตำนานเมืองนครศรีธรรมราช ผู้เขียนจึงต้องยกเอาเรื่องราวของพังพระกาฬทั้งสองกระแส มาให้ได้พิจารณา

พังพระกาฬในนิยามของหลักเมืองนครศรีธรรมราช

เมื่อครั้งที่สร้างหลักเมืองนครศรีธรรมราช ในปี พ.ศ. ๒๕๓๐ พ.ต.อ. สรรเพชญ ธรรมาธิกุล ( ยศในขณะนั้น ) ได้สร้างเหรียญพระปิดตาพังพระกาฬขึ้น โดยเอารูปทรงมาจากพระปิดตาโบราณที่ได้มาจากในทะเล โดยลักษณะของพระปิดตาพังพระกาฬนั้น เป็นรูปของบุรุษที่มีมือใหญ่ ฝ่าเท้าใหญ่นั่งปิดตา บุรุษผู้นี้มีวงเวียน ก้นหอยที่สะดือ บนเศียรของพระปิดตา ได้สวมมงกุฎดอกบัวบาน ๓ ชั้น ที่ข้อมือ ข้อเท้าของพระปิดตาได้สวมกำไล ที่ด้านหลังของพระปิดตามีพญางูจงอางประทับอยู่ ซึ่งรูปลักษณ์ของพระปิดตาพังพระกาฬของหลักเมืองนคร ได้นำรูปแบบมาจากพระปิดตาโบราณของ พ.ต.อ. สรรเพชญ ธรรมาธิกุล ( ยศในขณะนั้น ) โดยทางด้าน พ.ต.อ. สรรเพชญ ธรรมาธิกุล ( ยศในขณะนั้น ) ได้อธิบายถึงความหมายของพระพังพระกาฬไว้ว่า พังพระกาฬ เป็นฉายาหนึ่งขององค์จตุคามรามเทพ ผู้เป็นเทวโพธิสัตว์สถิตยังเสาหลักเมืองนครศรีธรรมราช โดยคำว่า “ พังพระกาฬ ” จะแปลว่า ผู้ทำลายความมืด หรือ ผู้มีอำนาจเหนือกาลเวลา ก็ย่อมได้ ซึ่งในความเชื่อของผู้ที่นับถือหลักเมืองนครศรีธรรมราชในยุคแรกๆ จะนับถือกันว่า พังพระกาฬ คือร่างอทิสสมานกายที่องค์จตุคามรามเทพจะทรงแปลงกายจากอีกภพภูมิหนึ่ง มายังภพภูมิโลกมนุษย์ โดยทุกครั้งที่มีการอัญเชิญองค์จตุคามรามเทพประทับทรงในการสร้างหลักเมือง องค์จตุคามรามเทพจะอยู่ในท่าของการปิดตาก่อนเสมอ เพื่อบ่งบอกต่อเหล่าศิษย์ในการมาถึงของพระองค์ และองค์จตุคามรามเทพก็ได้บอกถึงความสำคัญของพังพระกาฬว่า เป็นร่างแปลงธรรม ร่างแสง หรือ ร่างอวตารของพระองค์ที่มีฤทธิ์เดชมาก องค์จตุคามรามเทพ จึงเอารูปลักษณ์ของพังพระกาฬ มาเป็นหนึ่งในรูปลักษณ์ของวัตถุมงคลของหลักเมืองนครศรีธรรม ราช เพื่อให้บังเกิดการปกป้องคุ้มครองรักษา แก่ผู้คนในบ้านเมืองให้มีความสงบสุข ความเจริญรุ่งเรืองในชีวิต

ขุนพลพังพะการในตำนานเมืองนครศรีธรรมราช

ถ้าหากกล่าวถึงพังพระกาฬอีกกระแสหนึ่ง คงต้องท้าวความมาจากตำนานเมืองนครศรีธรรมราช ที่ได้กล่าวถึง “ ขุนศึกพังพะการ ” ผู้นำในการขับไล่ทหารชวาที่มายึดเมืองนครในราวรัชกาลพระเจ้าจันทรภาณุให้เป็นเอกราช โดยเรื่องราวของขุนศึกพังพะการนั้น ตามตำนานเมืองระบุว่าเป็นบุตรชาวนาอยู่ทางตะวันตกของเมืองนคร บิดามารดาเป็นชาวนาสามัญ เมื่อคลอดพังพะการออกมาแล้ว ได้นำมาใส่เปลที่กลางนา ปรากฎว่ามีงูจงอางมาขนดรอบเปล ราวกับจะคุ้มครองรักษาเด็กผู้นี้ ต่อมาพังพะการเติบโตขึ้น ได้ชวนเด็กๆเล่นเป็นเจ้าเมือง แล้วเจ้าเมืองเด็กน้อยก็สั่งให้วิดปลา ถ้าคนใดทำปลาหลุดไปในร่องที่ตนรักษาจะต้องโทษตัดคอ มีเด็กคนหนึ่งทำปลาหลุดไปในร่องของตน เด็กชายพังพะการจึงเอาไม้ภาเข ซึ่งเป็นไม้เนื้ออ่อนชนิดหนึ่งมาทำเป็นดาบ ตัดคอเพื่อนเด็กคนนั้น แต่จะเป็นอภินิหารของตำนาน เมื่อพังพะการเอาดาบไม้ภาเขฟันคอ ปรากฎว่าเด็กคนนั้นคอขาดทันที พ่อแม่ของเด็กที่เสียชีวิตไม่ยอม จึงนำเรื่องนี้ฟ้องร้องให้พระเจ้าจันทรภาณุตัดสิน ฝ่ายพระเจ้าจันทรภาณุเองเห็นเป็นเรื่องอัศจรรย์ จึงขอตัวเด็กชายพังพะการเป็นบุตรบุญธรรม และพระองค์ได้ให้เด็กชายพังพะการเล่าเรียนวิชาการรบทัพจับศึก ต่อมาเมื่อโอกาสเหมาะสม พระเจ้าจันทรภาณุแข็งเมืองต่อชวา พระองค์ได้พังพะการเป็นหัวเรี่ยวหัวแรงหลักในการกอบกู้บ้านเมือง เมื่อภารกิจกอบกู้บ้านเมืองสำเร็จลง พระเจ้าจันทรภาณุทรงแบ่งเมืองให้พังพะการปกครองกึ่งหนึ่ง ที่ตำบล ไชยมนตรี และพังพะการก็ได้เป็นแม่ทัพจนกระทั่งเสียชีวิต

ต่อมาลูกหลานของพังพะการได้รำลึกนึกถึงผู้เป็นบรรพชน จึงได้สร้างรูปหล่อของพังพะการ เป็นรูปพระปิดตา มีศรีษะโล้น ที่ข้อมือข้อเท้ามีกำไลสวม ที่บนเศียรของพระปิดตาจะมีงูปรกบนหัว และมีสัญลักษณ์ดอกจันทน์ประทับไว้โดยส่วนใหญ่ ซึ่งพระปิดตาพังพะการนี้ ทำจากโลหะชนิดต่างๆ มีทองแดง สัมฤทธิ์ ทองเหลือง ขนาดสูงไม่เกิน ๔ ซม. เชื่อกันว่าพระปิดตาพังพะการนี้ มีการพบมากที่ทุ่งนาในฟากตะวันตกของเมืองนครศรีธรรมราช ในแถบที่เป็นบ้านเกิดของพังพะการ หรือมีลูกหลานของพังพะการอาศัยอยู่ ต่อมาเมื่อมีการขุดค้นพบกันมากขึ้น จึงทำให้พระปิดตาของขุนศึกพังพะการเป็นที่นิยมเสาะ หากัน ด้วยเชื่อว่าจะมีอิทธิคุณในด้านแคล้วคลาด ปลอดภัย กำบังล่องหน รวมถึงเอาชนะศัตรูคู่แข่ง

จากที่มาของตำนานของพังพระกาฬทั้งสองกระแส เราจำต้องแยกให้ชัดเจน ว่าสิ่งที่สร้าง คือพังพระกาฬในนิยามของหลักเมืองนครศรีธรรมราช หรือ พังพะการในตำนานพื้นเมือง ถ้าหากใช้การสังเกตุสักหน่อย ท่านจะเห็นถึงความแตกต่างระหว่างปิดตาพังพระกาฬของศาลหลักเมืองนครศรีธรรมราช และปิดตาพังพะการฝีมือชาวพื้นเมืองนครศรีธรรมราช ที่มีรายละเอียดแยกกันชัดเจนทั้งรูปลักษณ์ของศิลปะ และที่มาของตำนาน จึงไม่ควรที่จะเอาตำนานทั้งสองกระแสมาปะปนกันจนเกิดความสับสนให้กับผู้คนที่นับถือพังพระกาฬ

Phra Pidta Phang Phra Kan and the general Phang Phakan Confusion for most people Understood that they are the same person by Phum Jiradechwong

If Pang Phra Kan is mentioned I believe that many readers You probably think of a metal statue or a coin in the shape of a man with eyes closed and a serpent or a king cobra slithering on any part of the body. Phang Phra Kan is a Buddha image that has two main sources. is the current expression of Nakhon Si Thammarat City Pillar Shrine and the trend of the urban legend of Nakhon Si Thammarat Later, the second legend will be expanded more than the first legend. to the point of causing widespread misunderstanding Phang Phra Kan of the city pillar of Nakhon Si Thammarat and the general Phang Pha Kan of the legendary city of Nakhon Si Thammarat. is the same person

In order to distinguish between Pang Phra Kan In the original definition of the city pillar of Nakhon Si Thammarat and the general Pangphakarn According to the legend of Nakhon Si Thammarat city The author therefore had to take the story of Pang Phra Kan from both currents. to be considered

Pang Phra Kan in the definition of the city pillar of Nakhon Si Thammarat

When the city pillar of Nakhon Si Thammarat was built in 1987, Pol. Col. Sanphet Thammathikul (rank at that time) created the Phra Pidta Phang Phra Kan coin. The shape was taken from the ancient Phra Pidta which was obtained from the sea. By the characteristics of Phra Pidta Phang Phra Kan It is a picture of a man with large hands. The soles of the big feet sit with their eyes closed. This man has a compass. spiral at navel On the head of Phra Pidta He wore a 3-tiered crown of blooming lotus flowers. On his wrists and ankles, Phra Pidta wore bracelets. On the back of Phra Pidta sits the King Cobra. which the appearance of Phra Pidta Phang Phra Kan of Lak Mueang Nakhon The style was taken from the ancient Phra Pidta of Pol. Col. Sanphet Thammathikul (rank at that time). By Pol. Col. Sanphet Thammathikul (rank at that time) The meaning of Phra Phang Phra Kan has been explained as follows: Phang Phra Kan is one of the nicknames of Lord Jatukam Ramathep. He is a Bodhisattva deity residing at the city pillar of Nakhon Si Thammarat. The word "Pang Phra Kan" can mean the destroyer of darkness or the one who has power over time. In the beliefs of those who respected the city pillar of Nakhon Si Thammarat in the early days, It is believed that Phang Phra Kan is the Adissaman body that Lord Jatukam Ramathep will transform from another world. Come to the human world Every time Jatukam Ramathep was brought to sit in the building of the city pillar. Jatukam Ramathep is always in the position of closing his eyes first. to indicate to the disciples His arrival And Lord Jatukam Ramathep told the importance of Phang Phra Kan that It is a dharma transformation, a light body, or an avatar of His Majesty that has great power. Jatukam Ramathep So he took the image of Pang Phra Kan. Become one of the appearances of the sacred objects of the city pillar of Nakhon Si Thammarat in order to create protection and preservation. for the people in the country to have peace prosperity in life

The legendary Phang Phakan general in Nakhon Si Thammarat

If we talk about another trend of Pang Phra Kan. It must come from the legend of Nakhon Si Thammarat. It mentions "Warlord Pangphakarn" who led the charge in expelling the Javanese soldiers who came to seize the city of Nakhon during the reign of King Chandrabhanu to become independent. By the story of the warlord who was destroyed. According to urban legend, it is said that he was the son of a farmer living west of the city of Nakhon. His parents were ordinary farmers. When the baby was born, the baby came out. It was put in a hammock in the middle of the rice field. It turned out that there was a king cobra that had grown its size around the crib. As if to protect this child Later, the dragonfly grew up. Invited the children to play as governors. Then the young governor ordered the fish to be rolled out. If a person causes a fish to fall into the hole he is keeping, he will be punished by having its throat cut off. One child lost a fish in his hole. The boy was broken so he took a stick of wood. which is a type of softwood used to make swords Cut the throat of that boy's friend. But it will be a miracle of legend. When he broke down, he took a wooden sword and slashed his neck. It turned out that the child's neck was instantly severed. The parents of the deceased child refused. Therefore brought this matter to court for King Chandrabhanu to decide. King Chandrabhanu himself saw it as a miracle. So he asked for the boy Pangpha to be adopted. and His Majesty made the boy unable to study military warfare. Later, when the opportunity is appropriate King Chandrabhanu strengthened the city against Java. His Majesty has become the main force in saving the country. When the mission to save the country was completed King Chandrabhanu divided the city to Pangphakan to rule half at Chaiyamontri Subdistrict, and Pangphakan became the general until his death.

Later, Phangphakarn's descendants remembered their ancestors. Therefore, a statue of Phungphakarn was created. It is a picture of Phra Pidta with a bald head and bracelets on his wrists and ankles. On Phra Pidta's head is a snake. and most of them have the asterisk symbol stamped on them. which Phra Pidta was destroyed by this Made from various metals, including copper, bronze, brass, with a height not exceeding 4 cm. It is believed that Phra Pidta was damaged by this. It has been found mostly in rice fields in the western side of Nakhon Si Thammarat city. In the area that is the birthplace of Phangphakarn Or there are descendants of Pangpha living there. Later, when more and more were discovered. As a result, Phra Pidta of the warlord Pangpha is popularly searched for, believing that it will have the power of protection, safety, invisibility, and defeating enemies.

From the origins of the legend of Phang Phra Kan from both streams We need to clearly distinguish between that what was created It is Phang Phra Kan in the definition of the city pillar of Nakhon Si Thammarat or Pang Pha Kan in local legend. If you use a little observation You will see the difference between Pidta Phang Phra Kan and the City Pillar Shrine of Nakhon Si Thammarat. and closed their eyes to the craftsmanship of the natives of Nakhon Si Thammarat with clearly separated details in both the appearance of the art and the origin of the legend Therefore, it is not wise to mix the two currents of legends together until there is confusion for people who believe in Pang Phra Kan.